Istotne zmiany w prawie restrukturyzacyjnym – nowelizacja 2025 r. i jej wpływ na przedsiębiorców

10 sierpnia 2025 r. weszła w życie jedna z najbardziej oczekiwanych i jednocześnie najdalej idących zmian w przepisach restrukturyzacyjnych od momentu wejścia w życie ustawy z 2016 roku. Mowa o ustawie z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, implementującej dyrektywę 2019/1023 w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej.

Nowelizacja ta stanowi punkt zwrotny dla praktyki doradców restrukturyzacyjnych i przedsiębiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Proces legislacyjny przebiegał wyjątkowo szybko, co oznacza, że rynek miał bardzo ograniczony czas na przygotowanie się do nowych realiów. Dla wielu kancelarii doradców restrukturyzacyjnych oznacza to konieczność gruntownej przebudowy procedur i dostosowania strategii do zaktualizowanych przepisów.

Dlaczego nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego z 2025 r. jest tak istotna?

Od 2016 r. prawo restrukturyzacyjne przechodziło liczne modyfikacje, ale żadna z nich nie była tak kompleksowa i szeroka. Nowe przepisy mają na celu:

• zwiększenie skuteczności postępowań restrukturyzacyjnych poprzez doprecyzowanie przepisów proceduralnych;
• zapewnienie lepszej ochrony wierzycieli, w tym poprzez zwiększenie obowiązków informacyjnych (test zaspokojenia, informacje o sytuacji pracowników);
• dostosowanie polskiego systemu do wymogów prawa unijnego,
• wzmocnienie prewencyjnego charakteru restrukturyzacji, tak aby przedsiębiorstwa mogły uniknąć upadłości.

W praktyce oznacza to zwiększenie efektywności dostępnych narzędzi wyjścia z kryzysu, ale jednocześnie rosną wymagania formalne, dokumentacyjne i organizacyjne.

Ważne zmiany – artykuł 119 i przyjęcie układu w grupach interesów

Jedną z najważniejszych nowości jest zmiana art. 119 prawa restrukturyzacyjnego, który reguluje przyjęcie układu w sytuacji, gdy wierzyciele są podzieleni na grupy interesów. Dotychczas przyjęcie układu było możliwe nawet wtedy, gdy jedna z grup głosowała przeciw, o ile spełnione były określone warunki.

Nowe przepisy wprowadzają dodatkowe wymogi, które nawiązują do kategorii zaspokojenia w prawie upadłościowym, ale obniżają próg wymaganej większości kapitałowej. W praktyce:

• relatywnie łatwiej będzie przyjąć układ bez zgody wszystkich grup interesów,
• proces planowania restrukturyzacji wymagać będzie bardziej szczegółowych analiz ekonomicznych i prawnych,
• przedsiębiorca będzie musiał udowodnić, że wierzyciele uprzywilejowani nie zostaną pokrzywdzeni,

Dla doradców oznacza to konieczność przygotowywania bardziej rozbudowanych propozycji układowych i dostosowania strategii restrukturyzacji do nowych uwarunkowań formalnych, uwzględniających możliwe scenariusze sprzeciwu.

Wydłużenie i uporządkowanie kluczowych terminów

Nowelizacja wprowadza także istotne zmiany w terminach procesowych, szczególnie w postępowaniu o zatwierdzenie układu:

• dzień układowy – teraz musi przypadać nie wcześniej niż 4 miesiące (wcześniej 3) przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu,
• dzień układowy nie może przypadać później niż dzień przed złożeniem wniosku ani dzień dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układu (w przypadku PZU),
• dokumenty kluczowe dla postępowania – muszą być przygotowane najpóźniej 30 dni przed rozpoczęciem zbierania głosów lub zwołaniem zgromadzenia wierzycieli.

Wydłużenie tych terminów ma na celu zwiększenie czasu na przygotowanie rzetelnych analiz, ale jednocześnie wymaga od przedsiębiorców wcześniejszego planowania całego procesu.

Nowy obowiązek dotyczący sytuacji pracowników

Zmianą o dużym znaczeniu społecznym jest wprowadzenie obowiązku określenia w planie restrukturyzacyjnym sytuacji pracowników w razie wdrożenia środków restrukturyzacyjnych.
Oznacza to, że:

• przedsiębiorca musi przedstawić plan dotyczący ewentualnych redukcji zatrudnienia,
• należy uwzględnić wpływ zmian na przychody i produktywność,
• wierzyciele uzyskują pełniejszy obraz skutków restrukturyzacji.

Dla firm oznacza to konieczność bilansowania oszczędności z potencjalnymi stratami kadrowymi i ryzykiem spadku efektywności.

Test zaspokojenia – nowe narzędzie oceny skuteczności układu

Jednym z najbardziej praktycznych rozwiązań wprowadzonych nowelizacją jest obowiązek sporządzenia Testu zaspokojenia (z wyjątkiem mikroprzedsiębiorców).
Test ten:

• pełni funkcję podobną do testu prywatnego wierzyciela stosowanego wobec wierzycieli publicznoprawnych,
• wymaga dokonania wyceny przedsiębiorstwa dłużnika w scenariuszu realizacji planu restrukturyzacyjnego,
• pozwala ocenić, czy wierzyciele uzyskają więcej w restrukturyzacji niż w przypadku upadłości.

Dzięki temu narzędziu proces staje się bardziej transparentny, a wierzyciele zyskują większą pewność co do realności propozycji układowych.

Znaczenie zmian dla przedsiębiorców i doradców restrukturyzacyjnych

Nowelizacja prawa restrukturyzacyjnego z 2025 r. wprowadza nowe obowiązki dokumentacyjne, rozbudowane analizy ekonomiczne oraz bardziej szczegółowe procedury.
W praktyce:

• przedsiębiorcy powinni już teraz dokonać przeglądu swojej sytuacji finansowej i przygotować się do nowych wymagań,
• doradcy restrukturyzacyjni muszą dostosować narzędzia pracy i procesy w kancelariach,
• opóźnienie w dostosowaniu się do nowych przepisów może skutkować wydłużeniem postępowań i zwiększeniem kosztów, a w skrajnych przypadkach odmową zatwierdzenia układu przez sąd.

Podsumowanie

Prawo restrukturyzacyjne 2025 otworzyło nowy rozdział w sposobie prowadzenia postępowań naprawczych w Polsce. Wprowadzone zmiany mają wzmocnić efektywność restrukturyzacji i lepiej chronić interesy wierzycieli, ale też wymagają od przedsiębiorców większego zaangażowania w proces przygotowania i realizacji planu restrukturyzacyjnego.

Ci, którzy wcześnie dostosują swoje procedury i we współpracy z doświadczonym doradcą przygotują realistyczny układ z wierzycielami, mają większe szanse na uniknięcie upadłości i zachowanie płynności finansowej.

TAGI: